In dit gesprek met Jaap Minderman, accountmanager bij ROVC en Jeffrey van der Gracht, Talent Manager bij Technicum wordt duidelijk dat inclusiviteit de sleutel is tot verandering in de technische sector.
Door niet alleen jongeren maar ook vrouwen actief te betrekken en te ondersteunen in hun interesse in de techniek, kunnen we een divers en innovatief werkveld creëren dat het potentieel van alle individuen benut.
Daarnaast wordt besproken hoe competentiegericht opleiden een effectieve benadering kan zijn om het tekort aan technisch personeel aan te pakken en te zorgen voor direct inzetbare professionals in de branche.
De onbekende wereld van techniek
Het is een opvallende realiteit dat veel jongeren tegenwoordig niet goed weten wat werken in de techniek eigenlijk inhoudt. Terwijl de technologische sector voortdurend groeit en evolueert, blijft er een gebrek aan begrip en interesse bestaan onder jongeren voor de diverse mogelijkheden die de technische beroepen bieden.
Een van de belangrijkste redenen voor dit gebrek aan inzicht is wellicht het gebrek aan blootstelling aan technische vakken en ervaringen tijdens de schooljaren. In veel onderwijssystemen ligt de nadruk meer op algemene vakken en worden technische vakken vaak als optioneel beschouwd. Hierdoor missen jongeren de kans om te ontdekken welke carrièremogelijkheden de technische sector biedt en welke vaardigheden er nodig zijn.
Daarnaast kan de perceptie van technische beroepen als “saai” of “vuil” een rol spelen in het ontmoedigen van jongeren om technische loopbanen na te streven. Deze stereotype beelden doen geen recht aan de moderne technische sector, die juist dynamisch innovatief en zeer divers is.
Zowel scholen als bedrijven hebben een belangrijke rol te spelen bij het voorlichten van jongeren over de technische sector volgens Jaap. “Bij ROVC hebben we vaak scholen op bezoek om jongeren mee te nemen in wat techniek nou precies inhoudt. We hebben het dan over welke beroepen er zijn en welke leerpaden we daarvoor hebben. Omdat je dan laat zien wat ze gaan leren en met welke installaties ze aan de gang gaan, vinden ze dat heel interessant!”
Lees ook eens: Motivatie is het enige dat je nodig hebt om te starten in de techniek
Overwinnen van vooroordelen en genderongelijkheid
Naast de stereotype beelden die jongeren belemmeren om voor deze branche te kiezen, zijn er ook stereotype beelden die vrouwen belemmeren om te kiezen voor een baan in de techniek. Genderongelijkheid blijft een hardnekkig probleem in de technische sector.
Hoewel er in de afgelopen jaren vooruitgang is geboekt, blijft de wens om meer vrouwen in de techniek te krijgen een belangrijk streven. Ook Jaap en Jeffrey zien de voordelen van meer vrouwelijke instroom in de branche. Het vergroten van genderdiversiteit is niet alleen een kwestie van gelijkheid, maar ook van het benutten van het volledige potentieel van talenten.
Volgens Jeffrey zijn er verschillende functies in de techniek die perfect bij vrouwen passen, bijvoorbeeld die van machinebouwer. “Het is vaak een werkplek dicht bij huis. Je werkt in een dagrooster, dus de kinderen kunnen naar de opvang. En je werkt in een werkplaats.” Jaap benoemt daarnaast de functie operator als ideaal. “Het is nauwkeurig werk en daar zijn vrouwen vaak goed in.”
Het belang van genderdiversiteit in de technische sector kan niet worden onderschat. Verschillende perspectieven en ervaringen dragen bij tot meer creatieve en innovatieve oplossingen voor complexe problemen. Bovendien kan een inclusieve werkomgeving waarin vrouwen goed vertegenwoordigd zijn, een positieve invloed hebben op de bedrijfscultuur en het welzijn van alle werknemers.
Laten we dus de instroom van jongeren en vrouwen in de techniek aanmoedigen. Deze doelgroepen zijn namelijk essentieel om het tekort aan gekwalificeerd personeel op de technische arbeidsmarkt op te lossen.
Is competentiegericht opleiden de oplossing?
Ook opleiders zoals ROVC voelen de tekorten in de techniek en willen hun steentje bijdragen door technische specialisten op te leiden. Door de vergrijzing gaat steeds meer kennis en ervaring verloren en op dit moment is er zowel te weinig kennis als personeel om dit verlies op te vangen. Volgens Jaap is het fuctioneel inzetbaar maken van personen, oftewel competentiegericht opleiden, een oplossing om ervoor te zorgen dat studenten direct inzetbaar zijn bij bedrijven.
“Zoek niet naar personeel dat je niet kan vinden. Zoek naar personeel dat je wel kan vinden. Pas job carving toe en zoek naar personen met de juiste competenties.” – Jaap Minderman
Competentiegericht opleiden is een benadering van onderwijs die zich richt op het ontwikkelen van specifieke vaardigheden en competenties die nodig zijn om succesvol te zijn in een bepaald vakgebied. In plaats van zich uitsluitend te concentreren op theoretische kennis, legt deze aanpak de nadruk op het praktisch toepassen van vaardigheden in realistische situaties.
Heel veel zij-instromers zeggen namelijk “nee” tegen een mbo-opleiding omdat ze 3 tot 4 jaar bezig zijn en doordat ze verplichte vakken zoals engels en burgerschap krijgen. Door een kort en bondige cursus of training leren ze vaardigheden die ze op dat moment nodig hebben om te starten in de techniek. Daarna kunnen ze steeds meer cursussen volgen ter verdieping of verbreding van hun vaardigheden. De leerstof wordt zo opgesplitst in behapbare delen, waardoor de motivatie om het af te ronden blijft.
Voorbeeldcase: “Een laadpaal installeren is niet zo lastig. Je zet hem neer, je boort een paar gaten en je graaft gleuven voor de kabels naar de meterkast. Dat kan prima iemand doen die geen technische achtergrond heeft. Het aansluiten op de meterkast, daar moet je bepaalde certificaten voor hebben want dat moet veilig en veilig werken moet je leren. Maar zo zou je een functie best uit elkaar kunnen halen. Het installeren van de laadpaal kan je aanleren tijdens een korte cursus, daarna kan je de verdieping maken zodat je ook de laadpaal kan aansluiten in de meterkast.” – Jaap Minderman
Hoe ziet zo een opleiding er dan uit? Er wordt gekeken naar de competenties die nodig zijn om in eerste instantie - aan het werk te kunnen. Hier komt bijvoorbeeld een stukje gereedschapskennis, tekeninglezen en veiligheidsbewustzijn aan te pas. Tijdens een korte, praktijkgerichte bootcamp leren studenten de basis waarna ze bij bedrijven aan de slag kunnen als hulpmonteur om verder te leren in de praktijk.
Het opleidingstraject Technicum ONE van Technicum is een voorbeeld van een competentiegerichte opleiding. Samen met ROVC organiseren we verschillende klassen richting installatietechniek, elektrotechniek en mechatronica. De grote techcentra van ROVC ademen techniek, opleiden en scholing en zijn dus ideaal om zij-instromers kennis te laten maken met het vakgebied. Daarnaast worden alle lessen gegeven door een trainer uit de praktijk. De voorbeelden die deze vakkracht meebrengt worden altijd enthousiast ontvangen door onze leerlingen.
Naast het opleiden van nieuwe technische specialisten, moeten we er ook voor zorgen dat huidige technici over up-to-date kennis blijven beschikken. Volgens Jeffrey zijn alle functies aan verandering onderhevig. “Een elektromonteur krijgt steeds vaker de laptop op de schoot en een loodgieter die het gewend is om afvoer- en waterleidingen aan te sluiten, ziet nu een printplaat in een warmtepomp met een stroomschema in elektrotechniek.
De techniek ontwikkeld zich in een razendsnel tempo. Daardoor moeten we als bedrijfsleven in gesprek blijven met opleiders om te kijken wat de behoefte is in de markt.” Ook voor deze doelgroep zijn competentiegerichte opleidingen ideaal. Alleen de benodigde informatie wordt vergaard en bedrijven hoeven hun ervaren monteurs niet lang te missen. Als je kijkt naar de kosten-batenanalyse is dat perfect.
Lees dit artikel ook eens: Werken in de techniek zonder diploma, kan dat?
 |  |  |
Een toekomst van diversiteit
We hebben de papieren om de meest inclusieve branche te worden, we kunnen een veelvoud aan dames kwijt. We kunnen een veelvoud aan anderstaligen kwijt. We kunnen een veelvoud aan mensen met een praktijkachtergrond kwijt. We moeten alleen de eerste stap maken. “ – Jeffrey van der Gracht
Jaap en Jeffrey zijn het eens dat door samen te werken aan het verbeteren van de toegang tot technisch onderwijs, het promoten van technische beroepen als aantrekkelijke carrièremogelijkheden en het creëren van een inclusieve en ondersteunende werkomgeving, kunnen we het tekort aan technisch personeel aanpakken en een sterke, diverse en innovatieve technische arbeidsmarkt opbouwen.